Mutfak, Banyo, Isıtma ve Soğutma Donanımlarının Katma Değer Vergisi Oranı Ve İadesi

Sabri Arpaç

Müteahhitler tarafından inşa edilen150 m²’nin altındaki konut satışları %1 veya %8  oranlarında katma değer vergisine tabidir. Müteahhitler sattıkları konutlar için düzenledikleri faturalarda yukarıdaki oranları uygulayarak katma değer vergisi hesaplayacaklardır. Ancak inşaata kullanılan malzemeler için %18 oranında ödedikleri katma değer vergisi konut satışlarında hesaplayıp müşterilerinden aldıkları vergiden az olduğu için, fark vergiyi iade alma hakları doğmaktadır.

Bina projesinde bulunan ısıtma, soğutma donanımları, mutfak dolabı, mutfak tezgahı, lavabolu banyo dolabı, duşa kabin, küvet ile gömme şeklinde monte edilen dolaplar. Sökülüp taşınma işlemlerinin maliyetli ve ölçü uyumsuzlukları nedeniyle başka bir yerde kullanılmayacağı düşünülen söz konusu ürünler yüklenilen katma değer vergisinin iade hesabına dahil edilip, edilmeyeceği uzun süre tartışma konusu olmuştur. Bu şekildeki farklı uygulamalar meydana gelmiştir. Bu konudaki temel ölçü bu ürünlerin yerine göre yapılması, sabit ve monteli olmaları yani bütünleyici parça (mütemim cüz) niteliğinde olmalarıdır.

Medeni Kanun 684 nci maddesinde tamamlayıcı-bütünleyici parça; 686. maddesinde ise, eklenti tanımlanmıştır. Vergi mevzuatında nelerin gayrimenkulün tamamlayıcı-bütünleyici parçası, nelerin ise, gayrimenkulün eklentisi olduğu konusunda bir tanımlama yoktur. Bu nedenle Medeni Kanun hükümleri gözetilerek konunun çözülmesi gerekmektedir.

Konutlarda yer alan kapı, pencere, mutfak dolapları, mutfak aspiratörü veya davlumbaz, kalorifer tesisatı, lavabo vb. malların konutun tamamlayıcı-bütünleyici parçalarıdır. Bu sayılan malların konutun kullanımı ile doğrudan ilgili tümleyici parçalarıdır.

Buna karşılık konutta yer alan halı, perde, yatak, yorgan, mobilya, mutfak eşyası, beyaz eşya, sökülebilir klima, vb. ev eşyalar ise kullanıma yönelik konuttan ayrı olarak kullanılması söz konusu olduğundan bu eşyaların konuttan ayrılması, konut olma niteliğini değiştirmeyeceğinden konutun eklentisi  sayılmaktadır.

Bilindiği gibi, son yıllarda konutlar; beyaz eşyalı, mobilyalı olarak satılmaktadır. Katma değer vergisi uygulamasında konuta farklı, eklenti mahiyetindeki müştemilat sayılan eşyalara ise farklı oran uygulanması yoluna gidildiği görülmektedir.

Dikkat edilecek husus fatura düzenlenirken indirimli oran kapsamındaki konut bedeli, %1 veya %8 mobilya v.s. ürünler için ise 18 olmak üzere ayrı katma değer vergisi matrahı tespit edilerek fatura düzenlenmelidir.

KDV oranlarının belirleyen 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi eki (I) sayılı listenin 11 inci sırasında yer alan ve Kararnamenin 1 inci maddesinin 6 numaralı fıkrasında sayılanlar dışında kalan net alanı 150 m² ye kadar konutların tesliminde %1 oranında KDV uygulanmaktadır.

KDV Kanununun 29/2 nci maddesi ile indirimli orana tabi işlemler dolayısıyla yüklenilen ve işlemin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirim yoluyla giderilemeyen, KDV tutarlarının Bakanlar Kurulunca tespit edilen sınırı aşan kısmının yılı içinde vergilendirme dönemleri itibariyle mahsuben, yılı içinde mahsuben iade edilemeyen tutarların ise, izleyen yıl içinde talep edilmesi şartıyla nakden ya da mahsuben vergi iadesi imkanı getirilmiştir.

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin "III. MATRAH, NİSPET VE İNDİRİM İade Hesabına Dahil Edilebilecek Yüklenilen KDV başlıklı Bölümünün  3.1.3.1. ayrımında  konu ayrıntılı olarak açıklanmış ve aşağıdaki örnek ile de somutlaştırılmıştır.

 ‘Örnek 1: ankastre ürünlerle birlikte veya mobilyalı olarak satılan 150 m² nin altındaki bir konut tesliminden kaynaklanan iade talebinde; buzdolabı, fırın, davlumbaz, bulaşık makinesi, mobilya, vestiyer, televizyon ve benzeri eşyalar, konut sahibi kişilerce sökülüp taşınarak tekrar kurulup kullanılabilecek (eklenti) mahiyette olup, bunların tesliminin konut tesliminden bağımsız bir teslim olarak değerlendirilecektir.

Dolayısıyla söz konusu eşyaların teslimi için bu eşyaların tabi olduğu KDV oranının uygulanacağı ve konut ile birlikte teslim edilen söz konusu eşyaların temininde yüklenilen KDV’nin, genel esaslara göre indirim konusu yapılacağı, ancak iade hesabına dâhil edilmeyecektir.’ Şeklinde belirtilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığı, Samsun Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 07/04/2014 tarih ve 13649056-130[29-2013/ÖZE-14]-36 sayılı özelgesi de bu yöndedir. Bu konuda verilmiş benzer özelgeler  de bulunmaktadır. 

Bu açıklamalara göre; yukarıda sayılan ürünlerden, yerinde inşa edilen, sökülüp götürülmesi ve taşınması mümkün olmayan ve konut satışından bağımsız olarak düşünülemeyecek nitelikte olanların bünyesine giren ve yüklenilen katma değer vergisi, konut teslimine ilişkin iade hesabına dahil edilebilecektir.

Ancak; söz konusu ürünlerin sökülüp taşınarak başka yerde tekrar kurulmak suretiyle kullanılacak nitelikte olması durumunda, bu ürünlere ilişkin yüklenilen katma değer vergisi genel esaslara göre indirim konusu yapılabilecek, ancak konut satışına ilişkin iade hesabına dahil edilmeyecektir.